Escher vandaag

Op 22 april 1932 vertrekt Maurits Escher naar Italië, samen met zijn vriend en schilder Giuseppe Haas-Triverio. Hun bestemming: Sicilië. Op het plein voor de kerk in Gangi vragen een paar straatjongens of ze soms dode priesters willen zien.

Vogels keren regelmatig terug in het werk van Escher, meestal in een van zijn vele vlakverdelingen. Zo ook in Zon en maan, een houtsnede uit april 1948. Toch is er iets bijzonders aan deze.
Om de vlakverdeling optimaal te krijgen, zijn de vogels, vissen, reptielen en andere vormen vaak hetzelfde. Maar de veertien witte en veertien blauwe vogels in deze prent zijn allemaal anders.

Rond 1946 raakte Escher gefascineerd door strakke meetkundige ruimtefiguren. Hij was geboeid door de regelmaat en de noodzakelijkheid van deze vormen, die voor de mens geheimzinnig zijn en niet helemaal te doorgronden. Hij werd daarin gestimuleerd door zijn broer, de geoloog prof. dr. Berend George Escher, die hem een exemplaar van zijn standaardwerk Algemene Mineralogie en Kristallographie (1935) gaf.
Escher maakte vanuit die fascinatie zowel hele kleine werelden (kristallen) als hele grote (sterren en planeten). Een van de mooiste planeten is Viervlak-planetoïde uit april 1954.

In 1922 maakt Escher eerst een reis naar Italië en in de herfst gaat hij per vrachtboot naar Spanje. Maar nog is zijn reishonger niet gestild. In november reist hij opnieuw naar Italië. Eerst naar Genua en Pisa, en op 15 november is hij weer in Siena. Hij is verrukt over het lichte blauw van de hemel boven de heuvels in Toscane. Hij is gelukkig.

Maurits Escher is al meerdere malen in Italië geweest, maar wanneer hij op 5 april 1922 in de trein stapt richting Florence is het toch anders. Waar eerder zijn ouders met hem mee reisden, wordt hij nu door zijn vrienden Jan van der Does de Willebois, Bas Kist en Jans zuster Alexandra (Lex) vergezeld.

In april 1980 wint Douglas R. Hofstadter de Pulitzerprijs voor fictie met zijn populairwetenschappelijke boek
Gödel, Escher, Bach: Een eeuwige gouden band.
Een metaforische fuga op mensen en machines in de geest van Lewis Carroll.
De thema's muziek, wiskunde, leven en intelligentie zijn in Gödel, Escher, Bach verweven op een manier die doet denken aan de fuga's van Bach of aan de prenten van Escher: thema's en patronen worden herhaald, keren op een vervormde wijze terug of gaan onverwachte verbanden aan. Daarnaast is het boek gewijd aan de wiskundige onvolledigheidsstelling van Kurt Gödel. Het zit vol zelfreferenties, woordspelletjes en puzzels. Het is een ambitieus boek dat niet op alle fronten is geslaagd maar het optimisme van Hofstadter en zijn drang de enorme veelheid aan kennis in de wereld te verkennen, maken dat je het steeds opnieuw wil lezen.

Hol en bol (maart 1955) heeft nachtmerrie-achtige kwaliteiten: waar is de ingang; gaan we naar boven of naar beneden; zijn we binnen of buiten?

In de eerste maanden van 1934 werkt Escher aan een reeks prenten van Rome bij nacht.

'Dat verwonderlijke prachtige nachtelijk Rome, waarvan ik zoveel meer houd dan van dezelfde architectuur overdag.'

Lente! Het leven begint, opnieuw. In de winter van 1925/1926 werkte Escher aan een serie van zes houtsnedes over de schepping, 'I sei giorni della creazione'.
De serie kon op veel waardering rekenen, zowel in Nederland als in Italië waar hij ze in mei 1926 exposeerde. Escher sloot de serie af met een houtsnede waarop hij de titels had verzameld en die bekroond werd met een groep vogels.

Escher heeft een aantal prenten gemaakt gebaseerd op het concept van de Möbius band, ontdekt door de Duitse mathematicus en astronoom Ferdinand Möbius (1790-1868).
Een Möbiusband is een ruimtelijk figuur dat onmogelijk lijkt maar toch echt kan bestaan. Escher speelde er al voorzichtig mee in zijn houtsnede Ruiter uit 1946 en zijn houtgravure Zwanen uit 1956. Band van Möbius I uit maart 1961 is de eerste volledige versie, waarin drie slangen elkaar in de staart bijten.