Geschiedenis

Pieter de Swart ontwierp in 1760 voor Anthony Patras een woonhuis aan het Lange Voorhout. Patras was burgemeester van het Friese Sloten en Gedeputeerde bij de Staten-Generaal. Uiteindelijk werd het gebouw in 1796 door Archibald Hope gekocht. De familie Hope was in die tijd de financier van de Europese adel en soms leenden ze beide partijen van een conflict geld voor hun oorlogsvoering. Het was wellicht dan ook niet toevallig dat Napoleon op doorreis in ons land in 1811 hier 14 uur verbleef.

Koningin-Moeder Emma kocht het pand in 1896 uit de nalatenschap van haar overleden zwager Prins Hendrik, bijgenaamd de Zeevaarder. Ze liet het uitgebreid verbouwen voor ze hier in 1901, na het huwelijk van koningin Wilhelmina, introk. Bij deze renovatie werd onder meer een nieuwe trap naar de eerste verdieping aangelegd met een koperen leuning die in die tijd wekelijks glanzend gepoetst moest worden. Daar was hare majesteit nogal precies in.

Deze prachtige trap lijkt door te lopen naar de tweede verdieping, maar dat is een (optische) illusie. De trap komt tot de eerste etage. Dat was ook wel goed, want als Koningin-Moeder Emma in huis was, mochten slechts drie personen hem gebruiken: hare majesteit en haar twee belangrijkste hofdames. Aangezien de Koningin-Moeder op de tweede verdieping geen vertrekken had, hoefde daar geen mooie trap naar toe.

Alle andere bewoners van het paleis maakten gebruik van het onzichtbare trappenhuis. De bedienden moesten de trap gebruiken die achter alle deuren aan de linkerkant van het gebouw loopt. Deze wordt nu nog steeds door de bezoekers en het huidige personeel gebruikt.

Koningin-Moeder Emma veranderde de tuinkamer in een balzaal, de lichtkoepel in de hal kreeg prachtige glas-in-loodramen en in verschillende vertrekken werden schilderingen boven de deuren aangebracht. Hare Majesteit had, heel modern voor het einde van de negentiende eeuw, zelfs warm stromend water in haar badkamer!

Koningin-Moeder Emma gebruikte het Paleis als winterpaleis, in de zomer verbleef ze op Soestdijk. Het gebouw was bij de vorstinnen Wilhelmina, Juliana en Beatrix daarna voornamelijk hun werkpaleis. Koningin Juliana begon als eerste koningin vanuit dit Paleis haar rijtocht in de gouden koets bij de opening van de Staten Generaal op Prinsjesdag. Fameus is het traditionele zwaaien van de koninklijke familie op het kleine gouden balkon aan de voorgevel. Inmiddels mag dit balkon niet meer worden betreden.

Koningin Beatrix en Prins Claus werkten hier totdat het Paleis aan het Noordeinde geschikt was gemaakt als werkpaleis. In 1990 verkocht de familie het pand aan de gemeente Den Haag op voorwaarde dat er alleen culturele activiteiten in plaats zouden vinden.

Met groot succes heeft het Haags Gemeentemuseum (het huidige Kunstmuseum Den Haag) hier tentoonstellingen met werk van Rodin, Frida Kahlo en Venetiaans glas gehouden. Sinds november 2002 is in het paleis de permanente M.C. Escher overzichtstentoonstelling te zien.